Để xác định được một doanh nghiệp có phát triển hay không người ta sẽ dựa trên kết quả doanh thu. Tùy vào nguyên tắc ghi nhận mà kết quả của hoạt động doanh thu sẽ có sự khác biệt. Vậy ghi nhận doanh thu là gì và thời điểm ghi nhận được quy định ra sao?
Vài nét về doanh thu
Hiểu một cách đơn giản, doanh thu chính khoản lợi thu được giúp làm tăng vốn của chủ sở hữu. Lưu ý rằng phần vốn góp thêm của các cổ đông không được cộng vào phần doanh thu, do vậy khi tính doanh thu, kế toán phải khấu trừ phần vốn góp thêm (nếu có).
Doanh thu – khoản lợi làm tăng vốn của doanh nghiệp
Thời điểm xảy ra giao dịch và thu lợi ích kinh tế chính là thời điểm doanh thu được ghi nhận. Đồng thời, việc ghi nhận này phải được diễn ra theo nguyên tắc phù hợp nên kế toán cần lưu ý để áp dụng cho phù hợp với loại hình doanh nghiệp.
Riêng với các giao dịch có nghĩa vụ của người bán kéo dài đến tương lai thì doanh thu sẽ được phân bổ và ghi nhận khi nghĩa vụ đó được hoàn thành trên thực tế.
Các điều kiện cơ bản để doanh nghiệp được ghi nhận doanh thu
Theo quy định pháp luật, việc ghi nhận doanh thu sẽ được tuân thủ tuyệt đối theo quy định và điều kiện ghi nhận sẽ được phân định theo từng lĩnh vực khác nhau.
- Người mua là bên có lợi ích gắn với quyền sở hữu hàng và sẽ chịu rủi ro ngay khi được người bán chuyển giao.
- Khi doanh thu được ghi nhận, doanh nghiệp sẽ không còn quyền quản lý với hàng hóa hoặc kiểm soát hàng hóa vì đã chuyển giao cho bên mua.
- Doanh thu xác định chỉ mang tính tương đối và là khoản đã thu hoặc sẽ thu khi có giao dịch kinh tế
- Doanh nghiệp cần xác định và đưa ra các chi phí có liên quan đến quá trình buôn bán nói trên.
Giá trị doanh thu có thật sự tuyệt đối?
Ngoài các điều kiện trên, để doanh thu được ghi nhận đầy đủ và chặt chẽ thì doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Với các hàng hóa nhận bán đại lý hay ký gửi nhận hoa hồng thì doanh thu chính là phần hoa hồng mà doanh nghiệp được hưởng.
- Khi có hoạt động ủy thác liên quan đến xuất nhập khẩu thì doanh thu sẽ là chi phí nhận ủy thác.
- Khi doanh nghiệp có nhận gia công hàng hóa thì doanh thu chính là số tiền mà doanh nghiệp nhận được khi nhận gia công nhưng không bao gồm giá trị hàng hóa hay vật tư phục vụ cho việc gia công.
- Doanh thu của bán hàng trả chậm hay trả góp sẽ tính theo giá hàng hóa khi bán trả ngay.
Lưu ý về doanh thu đến từ các hợp đồng kinh tế, kinh doanh bất động sản
Vì có nhiều giao dịch trên một hợp đồng kinh tế nên khi ghi nhận doanh thu, doanh nghiệp cần chú ý những vấn đề sau:
- Nếu hợp đồng có quy định về dịch vụ trước và sau bán hàng thì việc ghi nhận doanh thu cũng phải được ghi nhận riêng, bao gồm doanh thu bán hàng và doanh thu cung cấp dịch vụ.
- Nếu hợp đồng có quy định bên bán sẽ là bên có trách nhiệm lắp đặt sản phẩm thì doanh thu sẽ được tính khi hoàn tất việc lắp đặt.
- Nếu bên bán có chiết khấu cho bên mua thì doanh thu ghi nhận việc khấu trừ này.
Đối với doanh thu có từ bất động sản thì việc ghi nhận doanh thu sẽ tuân thủ các điều kiện sau:
- Rủi ro và lợi ích gắn với bất động sản sẽ được chuyển giao cho bên mua sau khi đã nhận bàn giao từ bên bán
- Việc điều hành hay kiểm soát tài sản trên sẽ không còn thuộc về doanh nghiệp mà thuộc về bên mua
- Thu nhập sẽ được đo lường một cách tương đối
- Chi phí liên quan sẽ được doanh nghiệp xác định khi có giao dịch bất động sản.
Quy định về thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng/ doanh thu cung cấp dịch vụ
Đối với cung cấp dịch vụ thì thời điểm ghi nhận doanh thu là lúc quá trình cung ứng dịch vụ được hoàn thành hoặc khi có hóa đơn dịch vụ.
Với hoạt động thương mại thì thời điểm chuyển giao quyền sở hữu và sử dụng hàng hóa chính là thời điểm ghi nhận doanh thu.
Với doanh nghiệp có hoạt động bán bất động sản thì doanh thu sẽ được ghi nhận và khấu trừ theo quy định pháp luật.
Vơi doanh nghiệp bán hàng xuất khẩu thì thời điểm xác định doanh thu chính là thời điểm hàng hóa được chuyển rủi ro cho bên bên mua (bên nhập khẩu).
>> Bạn đang muốn kinh doanh, hãy liên hệ ngay Kế toán Minh để được tư vấn miễn phí đăng ký giấy phép kinh doanh ngay nhé.
>> Xem thêm: Dịch vụ thành lập doanh nghiệp, thành lập công ty tại Đồng Nai